Hallucinogene paddestoelen tegen depressie en alcoholisme: medische illusie of "revolutionaire" behandeling?

Wat als deze dubieuze paddenstoel, gevonden aan de rand van het bos, de sleutel zou blijken te zijn tot een revolutie in de behandeling van depressie of verslaving? Dat is de weddenschap van Nieuw-Zeeland , dat op woensdag 18 juni de weg vrijmaakt voor medisch gebruik – strikt gecontroleerd – van hallucinogene paddenstoelen.

In werkelijkheid is dit land nog lang niet klaar voor volledige deregulering. Producten op basis van psilocybine, een stof die van nature voorkomt in bepaalde paddenstoelen, zijn daar nog steeds niet goedgekeurd.

"Maar een zeer ervaren psychiater heeft toestemming gekregen om het voor te schrijven aan patiënten met therapieresistente depressie", zei vicepremier David Seymour over de verandering.

Paddenstoelen die het nu populaire molecuul psilocybine bevatten, groeien in onze streken. In Europa en Frankrijk zijn er ongeveer tien soorten geïdentificeerd. Wees voorzichtig, ze mogen niet zomaar worden geconsumeerd, aangezien ze een lange geschiedenis van vergiftiging hebben . In Frankrijk is hun therapeutische gebruik momenteel verboden, met uitzondering van enkele speciale vergunningen voor wetenschappelijk onderzoek.

Maar wat weten we nu echt over de effecten van dit psychedelische molecuul? Zoals gecontextualiseerd in een artikel van Inserm , hebben twee Franse onderzoekers in 2021 al meer dan twintig studies geanalyseerd die tussen 1990 en 2020 zijn gepubliceerd over de effecten van verschillende psychedelica tegen diverse psychiatrische aandoeningen . Het onderwerp geeft de kleur: "een wondermiddel?"

De onderzoekers concluderen dat deze stoffen 'veelbelovende, snel effectieve therapieën' vormen, waarvan de effecten 'enkele maanden na een enkele dosis' kunnen aanhouden.

Er worden echter verschillende beperkingen in dit werk genoemd. Met name de kwaliteit van de onderzochte studies is opvallend. "De meeste omvatten tien tot vijftig patiënten, terwijl het onderzoek dat nodig is voor de goedkeuring van een conventioneel medicijn doorgaans enkele duizenden patiënten omvat."

Bovendien "waren de geanalyseerde klinische onderzoeken open-label, niet dubbelblind en gerandomiseerd", aldus het Franse wetenschappelijke instituut. Er zijn echter inmiddels nieuwe studies gepubliceerd. En de resultaten daarvan, die nog bevestigd moeten worden, lijken net zo goed.

Twee klinische onderzoeken lopen momenteel in Frankrijk. Eén onderzoek, gericht op "resistente depressie", wordt geleid door het Centrum voor Klinisch Onderzoek van het GHU Paris . Het andere onderzoek, uitgevoerd in het Universitair Ziekenhuis van Nîmes , is gericht op het bepalen of het gebruik van dit molecuul mensen met alcoholisme kan helpen.

"Een van de belangrijkste aspecten is dat deze therapeutische effecten meteen na inname optreden; ze zijn onmiddellijk en houden lang aan, in tegenstelling tot antidepressiva, die dagelijks moeten worden ingenomen en waarvan de werkzaamheid pas na enkele weken wordt waargenomen", legt Lucie Berkovitch, psychiater en directeur van het Franse onderzoek naar de effecten van het molecuul op resistente depressies, uit aan BFMTV.com.

Kortom, met slechts één dosis zou iemand die aan een depressie heeft geleden die niet op conventionele behandelingen heeft gereageerd, een aanzienlijke verbetering ervaren. En dit is geen hallucinatie.

"Dit houdt in dat deze psychedelica in een ziekenhuisomgeving worden toegediend onder medisch toezicht, na een psychotherapeutische voorbereiding. En de volgende dag is er een integratiesessie, waarin de patiënt zijn ervaringen en hallucinaties deelt", legt Mickaël Naasila, onderzoeksdirecteur bij Inserm, uit.

"Het is belangrijk om te onthouden dat het hier om een ​​begeleide behandeling gaat, in een medische setting, gecombineerd met psychotherapie", benadrukt hij.

De deskundigen die bij deze onderzoeken betrokken waren en die de behandeling hebben ondergaan, noemen de resultaten na de behandeling ‘revolutionair’ of ‘wonderbaarlijk’. Zij zijn het erover eens dat deze behandelingen bijzonder veelbelovende aspecten hebben.

Psilocybine bindt zich aan onze serotoninereceptoren, het bekende "gelukshormoon". "Het molecuul werkt in op serotoninereceptoren, de zogenaamde 5HT2A-receptoren. Activering van deze receptoren veroorzaakt een scala aan effecten in de hersenen, waardoor de activiteit in bepaalde hersengebieden verandert", legt Lucie Berkovitch uit.

De onderzoeksdirecteur van Inserm beschrijft op zijn beurt een "herconfiguratie van de hersenen" terwijl "de mystieke ervaring (hallucinaties, noot van de redactie) de geest opent" van mensen die aan deze stoornissen lijden.

Hoewel deze effecten veelbelovend zijn en hoge verwachtingen wekken, moeten de huidige studies het "volkomen ongebruikelijke" karakter van deze acties bevestigen, zoals de Parijse onderzoeker uitlegt. "We willen begrijpen waaruit deze bijna wonderbaarlijke reactie bestaat (...) we kunnen niet zeggen dat we achterdochtig zijn, maar het is belangrijk om de ins en outs ervan te begrijpen."

De resultaten van dit werk waren wellicht iets eerder bekend geweest als de geschiedenis van de Amerikaanse politiek decennia geleden niet in botsing was gekomen met die van wetenschappelijk onderzoek. Het onderzoek naar psychedelica, dat in de jaren vijftig en zestig in volle gang was, kwam in de Verenigde Staten en wereldwijd abrupt tot stilstand onder invloed van de "War on Drugs" onder leiding van president Richard Nixon.